La Matsa :
Il est mentionné dans la Torah :
שבעת ימים מצות תאכלו אך ביום הראשון תשביתו שאר מבתיכם כי כל אכל חמץ ונכרתה הנפש ההוא מישראל מיום הראשן עד יום השבעי[שמות יב טו]
Pendant sept jours, vous mangerez des Matsot. Dès le premier jour, il n’y aura plus de levain dans vos maisons. Car toute personne qui mangera du pain levé, entre le premier jour et le septième jour, sera retranchée du peuple d’Israël.
– La Torah nous ordonne de consommer de la Matsa le soir de Pessa’h.
– La Mitsva est de consommer la Matsa Chémoura, faite à partir de farine non fermentée dont le blé a été surveillé et préservé de toute humidité à partir de la moisson et qui a été cuite pendant 18 minutes avant fermentation.
– Cette Matsa est faite à la main, une fabrication qui exige une surveillance constante. Chémourot signifie surveillées avec plus de rigueur, depuis la moisson et pendant toute la préparation. L’obligation de consommer de la Matsa s’impose à tous, tant aux hommes qu’aux femmes.
On ne peut pas accomplir la Mitsva en mangeant une Matsa cuite ou trempée dans l’eau bouillante. Si on est incapable de mâcher la Matsa telle quelle, on la trempera dans un peu d’eau tiède afin de l’attendrir, mais pas au point de l’effriter.
On peut accomplir la Mitsva en mangeant une Matsa chauffée, par exemple, sur la plata.
La quantité de Matsa à manger :
A) Pour accomplir la Mitsva, chacun devra consommer, accoudé : à priori 2 Kazaït de Matsa (58grammes) 28grammes pour le Motsi, 30grammes pour la Matsa, et selon certains, 50 grammes rapidement.
B) A posteriori, 1 kazaït de Matza : 20grammes pour le Motsi.
C) A posteriori 1 Kazaït :
D) La quantité totale à manger à priori est donc de :
– 2 Kazaït, soit 58 grammes de Matsa (28gr pour Motsi, 30gr de Matsa)
– 28 grammes pour le Korekh,
– 28 grammes pour le Maror,
– Afikoman = 28grammes.
D) La quantité minimum à manger :
Motsi + Matsa = 28 grammes.
Maror = 15 grammes.
Korekh = 15 grammes.
Afikoman = 15 grammes.
E) Certains Poskim disent que l’on évalue la quantité selon « l’œil ».
F) D’autres Poskim disent que l’on évalue selon la main d’un homme :
G) On calcule le Kazaït selon le poids et non le volume.
הרב בן ציון אבא שאול והרב שלום משאש, שלכתחילה מחשבים לפי נפח
Le Karpass :
On ne mange pas le Karpass (céleri) en position accoudée car il évoque les larmes. Mais si on préfère s’accouder, on le pourra. Il sera bien d’en manger moins de 18 grammes.
Le Maror :
On ne mange pas non plus les herbes amères (Maror) en position accoudée car elles évoquent l’esclavage et non la liberté.
L’Afikomane :
Après avoir mangé l’Afikomane, on peut boire de l’eau, à la rigueur un café.
REFERENCES DES HALAKHOT
A) Références : Rabbi Yossef Karo z.t.l dans le Tour Choul’han Âroukh section Ora’h Haïm Siman 475 saïf 1 ; Rabbi Yoël Sirkiss z.t.l de Krakow dans son Séfer Baït Hadach Siman 475 ; Rabbi Chnéour Zelmann z.t.l de Lyadi dans le Choul’han Âroukh HaRav saïf 5 ; Rabbi Israël Méïr HaCohen z.t.l dans le Michna Béroura siman 475 saïf katan 9.
B) Références : Rabbi Yossef Karo z.t.l dans le Tour Choul’han Âroukh section Ora’h Haïm Siman 475 saïf 1 ; Rabbi Yoël Sirkiss z.t.l de Krakow dans son Séfer Baït Hadach Siman 475 ; Rabbi Chnéour Zelmann z.t.l de Lyadi dans le Choul’han Âroukh HaRav saïf 5 ; Rabbi Israël Méïr HaCohen z.t.l dans le Michna Béroura siman 475 saïf katan 9 ; Rabbi Chetrit Chlita dans son Chiour hebdomadaire.
C) Références : Rabbi Chnéour Zelmann z.t.l de Lyadi dans le Choul’han Âroukh HaRav saïf 8 ; Rabbi Israël Méïr HaCohen z.t.l dans le Michna Béroura saïf katan 11 ; Rabbi Israël Méïr HaCohen z.t.l dans le Biour Halakha Dibour Hamathil Kazaït.
D) Références : Rabbi Haïm Naé dans son séfer Chiouré Torah siman 25 au nom du Stenpeler beau-frère du Hazon Ich ; Rabbi Chnéour Zelmann z.t.l de Lyadi dans le Choul’han Âroukh HaRav saïf 8 ; Rabbi Israël Méïr HaCohen z.t.l dans le Michna Béroura saif katan 11 ; Rabbi Israël Méïr HaCohen z.t.l dans le Biour Halakha Dibour Hamathil Kazait ; Rabbi Brandsdorfer z.t.l membre de la Êda Ha’Harédit Badatz expert dans les Halakhot de la santé.
הרב הדר יהודה מרגולין שליט »א בירור שיטת החזו »א בשיעור כזית, מוריה, אלול תשנג, עמ’ צט
הובאה עדותו של ה »ר חיים קניבסקי שליט »א,
שהיה בסדרי ליל פסח אצל החזו »א, והחזו »א עצמו היה מחלק 17 סמ »ק בערך, ולא היה מקפיד על שיעור גדול (אף לענין מצה) ». שיעור זה – 17 סמ »ק – הוא לפי ה »ר יעקב קניבסקי זצ »ל (קהלות-יעקב, פסחים, סוף סי’ לח) 17cm3
E) Références : Rabbi Abraham Yéchâyahou Karelitz z.t.l dans le Hazon Ich section Orah Haïm Siman 39 saïf katan 17.
F) הגריי” קנייבסקי זצ”ל גם במכתב בסוף ספר הלכות חג בחג – פסח לא גדול משליש ביצה,
ספר ארחות רבינו (ח”ב עמ’ ס”ז ס”ח), שמרנן החזון איש והגרי”י קנייבסקי זצ”ל חילקו לבני ביתם מצה בגודל כף יד (ולעתים חילקו אף בגודל כף יד בלא האצבעות), כך שמעתי גם שסיפר הרר”ה פאדווה זצ”ל בעל חשב האפוד, שכשהיה בתור בחור בסדר בבעלזא, חילק הרה”ק מבעלזא כשיעור כף יד בלא האצבעות. וכן שמעתי מידידי הגר”י הלטובסקי שליט”א, שכן נהג סבו הרה”ח ר’ משה יוסף הלטובסקי ז”ל, שנהג כל הנהגותיו כפי המקובל בחצר קרלין.
G) Références : Rabbi Ôvadia Yossef z.t.l dans Yehavé Daat volume 4 siman 55 concernant le chiour de la Hala ; Rabbi Mordékhay Eliyahou z.t.l ; Rabbi Moché Harrari Chlita à la fin de son séfer Mikraé Kodech volumes 4 et 6 dans le Kountrass Chiour Kazaït 3 ; Rabbi Éliézer Mélamed Chlita dans Péniné Haalakha Halakhot brakhot 10/6/7 ; Rabbi Haïm Yossef David Azoulay z.t.l dans son Responsa Mah’zik Bérakha siman 168 Ot 6 ; Rabbi Yaâkov Haïm Sofer z.t.l dans Kaf HaHaïm sur Ora’h Haïm siman 168 Saïfs Katans 45 et 46 et siman 486 ots 1 et 3 ; Rabbi Haïm Banich dans son séfer Chiouré Torah chapitre 2 saïf 6 note 31 et dans la Mahadoura 2 Bné Brak 5747 page 224 ; Rabbi Chlomo Zelmann Oyrbakh z.t.l dans Kovets Moria année 19 Guilyons 3 et 4 pages 219 et 220 ; Rabbi Hadar Yéhouda Margoline dans le Kovets Orayta Nissan 5759 pages 195 à 215 Kovets Bet Aharon VéYisrael année 9 guilyon 2 pages 107 à 277.
Aphorisme du Baal Chem Tov z.t.l.
Hachem ne m’a pas fait faire tout ce chemin pour m’abandonner maintenant.